Harry Merry bewandelt al sinds de jaren negentig een eigenzinnig en oorspronkelijk muzikaal pad. Het leverde deze Rotterdamse zanger, toetsenist, componist en entertainer in matrozenpak een trouwe fanschare op over de hele wereld. Marel Kroon bezocht de première van de documentairefilm Hier is Harry Merry van Joke Olthaar en ging daarna op huisbezoek bij dit fenomeen, om meer te weten te komen over zijn artistieke drijfveren.

Op een druilerige en koude februarimiddag bel ik aan bij een vooroorlogs rijtjeshuis in het Kleiwegkwartier. Harry doet zelf open. Binnen lijkt het wel een pakhuis: de gang en huiskamer zijn overladen met dozen, plastic tassen en allerhande, onbestemde spullen. Te midden hiervan zit zijn moeder aan tafel. We besluiten naar boven te gaan en komen terecht in een kamertje waar het ineens heel ordelijk is. Hier bewaart en draait hij zijn kostbare platencollectie van The Beatles (“Zij hebben het boek van de pop geschreven”) en andere sixties-iconen, rock ‘n’ roll, seventies-glam, showmuziek uit Disneyfilms, klassieke muziek en Italiaanse kitschpop. Beyoncé kan ik niet zo gauw ontdekken tussen de keurig geordende rijen lp’s en cd’s, maar zij komt regelmatig ter sprake. Ik krijg een kussen op de grond toegewezen, zelf gaat Harry op de koude vloer zitten. Hij praat langzaam en zoekend naar woorden, alsof hij hardop zijn gedachten probeert te rangschikken.

Dagmens
Met name The Beatles en Walt Disney waren vroege helden van de in 1972 als Harry den Hartog geboren artiest. Een liefde die uitgroeide tot de vrolijk hotsende en botsende orgelpop vol grillige melodieën waarmee hij het publiek in 1995 voor het eerst liet kennismaken, op het Rotownpodium, als kandidaat van De Grote Prijs van Zuid-Holland.
“Ja, het is de bedoeling dat het vrolijk is. Daarom heet ik Harry Merry.”
Wat vindt je van de term outsidermuziek?
“Nou, ik denk niet dat mijn muziek outsidermuziek is.”
Je voelt je geen outsider?
“Nee, helemaal niet. Het lijkt me ook niet zo’n prettig hokje om in geplaatst te worden. Ik ben meer een entertainer denk ik.”
Maar je trekt je niets van trends aan.
“Nou, ik trek me daar wel wat van aan in zoverre dat je kan meezingen en dansen op mijn muziek. Zo gaan de meeste trends, dat je voor je lol meezingt en dat het dansbaar is. Daarom moet het ook wel mogelijk zijn om dat met mijn muziek te doen. Dat kan op een outsidermanier maar ook op een insidermanier gebeuren. Het kan onder de grond maar ook boven de grond.”
Zit je het liefst boven de grond?
“Ja. Ik ben ook meer een dagmens dan een nachtmens.”

Ozonlaag
Dus je muziek is eigenlijk heel toegankelijk?
“Dat is wel de bedoeling, hoewel ik in het verleden ook veel ontoegankelijke muziek heb gemaakt. Op het moment dat ik het maakte had ik dat niet door, maar als ik het terug luister dan vind ik het ook heel moeilijk klinken. Vaak weet ik zelf niet wat wel en niet toegankelijk is. Ik probeer nu wel steeds meer met een vooruitziende blik toegankelijk over te komen. Eenvoud en herhaling zijn daarvoor van onsterfelijk belang. Ik heb mezelf een traditionelere manier van de maat tellen moeten aanleren en zorg nu dat ik steeds terugkeer naar het basisakkoord, wat ik in het verleden niet altijd deed.”
Voel je je weleens onbegrepen?
“Nee hoor. Nee, ik voel me niet echt onbegrepen. Het kan zijn dat niet iedereen me begrijpt en daar heb ik ook wel begrip voor. Dat kan ik me soms wel voorstellen.”
Je laatste single Australian Sun nam je op met een draaiorgel en is tot mijn verbazing een protestsong. Zijn teksten belangrijk voor je?
“Ja, over het gat in de ozonlaag. Een boeiend en dankbaar onderwerp. Ja, teksten zijn best wel belangrijk, maar ik moet er wel even voor gaan zitten.”

Ariel Pink
Tot fan van het eerste uur behoort onder andere de Amerikaanse artiest Ariel Pink. Hij nam een eigen versie op van het nummer Stevie Storm (van Harry’s debuutalbum Well… Here’s Another Nice Mess You’ve Got Me Into! uit 2004) en de twee logeerden bij elkaar tijdens tournees.

Harry Merry – Stevie Storm 

“Bij de Popunie kon je eind jaren negentig voor 75 gulden per jaar op hun website komen met een korte biografie, een paar foto’s en een muziekfragment. Dat was toen de enige informatie over mij die online te vinden was, het internet stond nog in de kinderschoenen. Ariel Pink was aan het surfen om nieuwe muziek te ontdekken en kwam toevallig op die website terecht waar hij dat stukje muziek van mij hoorde. Hij is toen anderhalf jaar lang naar mij op zoek geweest. Op zijn website had hij advertenties geplaatst: ‘We want Harry’s head’. Uiteindelijk kreeg hij via via mijn emailadres. Hij schreef daarheen en ik schreef terug en zo zijn we met elkaar in contact gekomen. Maar toen kende nog niemand Ariel Pink.”

Rond diezelfde tijd trad hij regelmatig op in Dodorama, de voorloper van WORM. Via dit avant-gardepodium wist hij zijn eerste buitenlandse optredens in Slovenië te regelen, waar hij inmiddels veel fans heeft, net als in Italië en Amerika.

Knieën
Ongeveer een maand voor het interview bezoek ik de première van Hier is Harry Merry, tijdens het Gonzo (circus) programma van de IFFR in WORM. In deze documentaire van ongeveer een uur volgt regisseur Joke Olthaar hem op tournee in Slovenië, thuis bij zijn moeder en tijdens moeizame gesprekken bij de Sociale Dienst. WORM is afgeladen, de film moet zelfs een keer extra worden gedraaid, gevolgd door een optreden van Harry Merry tot diep in de nacht.

“Ik vond het leuk om meegemaakt te hebben. Ik was wel zenuwachtig, want ik vond het griezelig om mezelf op het grote witte doek terug te zien. De eerste keer dat ik de film zag was ik een beetje gechoqueerd hoe ik overkwam, ik wist niet dat ik zo langzaam praat. Het is wel educatief voor mij geweest om mezelf beter te leren kennen. Zo zie je wat je kan verbeteren en dat is ook belangrijk. Ik moet eigenlijk naar heel veel filmpjes van mijzelf op Youtube kijken om te zien wat ik aan mezelf kan verbeteren. Zo doet Beyoncé het ook, en andere artiesten die we allemaal bewonderen. Maar ja, ik ga ook liever anderen bestuderen dan mezelf.”

Wie bestudeer je graag?
“Mick Jagger. Ja, absoluut. Maar ja, wie niet. Zelfs Mick Jagger bestudeert zichzelf graag. Beyoncé en Lady Gaga, die hebben goede dansbewegingen. Daar ben ik wat minder goed in, maar ik compenseer dat een beetje door achter mijn keyboard te dansen. Niet zo goed of zo lenig als zij, maar ik sta niet stil, laat ik het zo zeggen. Af en toe buig ik door mijn knieën. Haha.”

Mimiek
Het was Harry’s eigenzinnige stijl die Joke Olthaar deed besluiten een film over hem te maken, zo vertelt zij mij, nog wat overrompeld door het succes van Hier is Harry Merry.
“Ik zag hem tien jaar geleden voor het eerst, in Dodorama. Ik ben zelf theatermaker en vond het zo bijzonder hoe hij acteert, die manier van bewegen en die mimiek in combinatie met die muziek. En ook dat matrozenpak sprak me aan. Je blijft gefascineerd kijken. Er zit een jaren zeventig gevoel in zijn hele uitstraling en in dat experimentele. Je begrijpt niet wat hij doet, maar het grijpt je toch.”
In Hier is Harry Merry is het niet altijd duidelijk of de toeschouwer Harry Merry of Harry den Hartog te zien krijgt.
“Ik weet nooit wanneer het echt is en wanneer niet met Harry. Ook los van optredens is Harry een entertainer. Hij is een heel toegankelijke, open, warme persoonlijkheid en hij weet je met zijn uitspraken altijd weer te verrassen. In die zin entertaint hij altijd. Maar ik heb hem ook tijdens wandelingen in de natuur gefilmd. Dan komt hij tot rust en kom je meer tot Harry zelf.”

Lasagne
Al jarenlang is het zijn ambitie om voor zijn veertigste een opera voltooid te hebben. Om die deadline te halen zal zijn opera getiteld ‘Orama-adelic-balooza-omatic’ dit najaar met een uitgebreide cast op het podium gepresenteerd worden. Eerder verschijnt het als zijn nieuwe album, waarop hij alle zang zelf doet.
“De opera gaat over een groep Latina’s uit San Salvador en een paar andere grote steden in Latijns-Amerika die op vakantie zijn in Europa. Ze varen onder andere met de Stena Line en picknicken in de heuvels van Oostenrijk. Maar als ze in een hotel gaan overnachten wordt al hun kleding uit een wasmachine van het hotel gestolen. Ze lenen kleding van de hotelmanager, maar het valt niemand op dat ze in mannenkleding rondlopen omdat alle mensen op hun mobieltjes kijken. De composities maak ik eerst en de teksten schrijf ik daarna pas.”
Zijn muziek is, net als de podiumpersoonlijkheid Harry Merry, opgebouwd uit verschillende invloeden, die niet of nauwelijks meer zijn terug te vinden in het eindproduct.
“De ideeën heb ik van songs uit het verleden die ik goed vind en waardoor ik me laat inspireren. Het zijn eigenlijk allemaal laagjes, als een lasagne, en als je die allemaal tegelijk hoort, dan ontstaat Harry Merry. Het is de chemie van alles bij elkaar. Het is voor mij vaak ook een verrassing hoe dat eindresultaat klinkt. Ik weet alleen hoe de verschillende laagjes klinken. Wanneer ik de onderdelen een voor een creëer ben ik Harry den Hartog, de verteller van het verhaal.”
Is Harry Merry is een rol die je speelt?
“Het kan een rol zijn, of een broodwinning. Maar ik hoef niet veel moeite te doen en eigenlijk alleen maar mezelf te spelen. Maar wel spelen: wat ik zou zeggen als ik in die en die stemming zou zijn, als ik me zo zou voelen… En dat zeg ik dan en trek er de bijbehorende gezichten bij.”

Voor meer informatie bezoek je de website van Harry Merry.

Kort na het interview wordt Harry Merry niet toegelaten tot Amerika voor een tournee. Lees het hier.

Sp. 91 / Marel Kroon

Met zijn 75 jaar kan Rotterdammer Marel Kroon gerust de éminence grise van de Nederlandse popjournalistiek worden genoemd en een monument voor het steeds meer vergrijzende internationale poplandschap. Hoewel hij pas na zijn pensionering (tot zijn 65ste doceerde hij Boekhouden op een Hillegersbergse Mavo) serieus begon te schrijven, bevond hij zich gedurende zijn lange leven steeds daar waar Nederlandse popgeschiedenis werd geschreven. Als tiener zag hij de rock ‘n’ roll opkomen maar zijn enthousiasme voor pop werd pas echt aangewakkerd met een bezoek aan het concert van The Beatles in Blokker (1964). Datzelfde jaar stond de jonge Kroon vooraan tijdens de rellen rondom het Rolling Stones concert in het Haagse Kurhaus. Hij danste naakt op het Kralingen Popfestival (1970) totdat Jefferson Airplane-zangeres Grace Slick vanaf het podium hem persoonlijk vroeg of hij ‘please’ iets wilde aantrekken. Hij verloor zijn voortanden aan de rondmaaiende basgitaar van Sid Vicious tijdens het Sex Pistols-concert in Eksit (1977) en de rest van zijn gebit door een stagedive tijdens het concert van Nirvana in Nighttown (1989) waarbij geen mens hem opving omdat er praktisch niemand was. Zo hopen de wapenfeiten zich op. Voor Popunie gaat Kroon vooral op zoek naar de cult- en randfiguren van de Zuid-Hollandse popcultuur.