Deze Meet The Pro masterclass stond geheel in het teken van het gloednieuwe boek van Martijn Crama getiteld Basisbagage – Voor Artiesten Met Ambitie. Een mooie aanvulling op de bestaande muziekliteratuur en speciaal geschreven om jonge muzikanten met serieuze ambities op weg te helpen in hun muzikale quest.

Martijn is een graag geziene gast bij de Popunie. Al vele malen heeft hij de Meet The Pro sessies kleur gegeven door deze enthousiast en kundig te moderaten. Dit keer zit Martijn dus aan de andere kant van de tafel. Bij het schrijven van dit boek heeft Martijn geput uit zijn kennis en ervaring als manager van bands en artiesten. Dit doet hij nu al een jaar of acht en het schrijven van dit handboek is een poging om deze ervaringen kort en krachtig te bundelen in een handig boekje. Martijn kwam er namelijk achter dat eigenlijk erg veel vragen die hij gesteld kreeg van beginnende artiesten te herleiden zijn tot de volgende kern: ‘tantoe bekend worden met super vette muziek’. En om op deze vraag een voldaan antwoord te krijgen, gaat de ambitieuze muzikant vele sessies af. Van het sturen van mails tot het pluggen bij Spotify playlists: bij elke sessie waar Crama komt, ziet hij de muzikanten in de zaal pogingen doen om als een soort superspons alle toegeworpen kennis te absorberen.

En hoewel dit in de kern natuurlijk met de beste bedoelingen wordt gedaan, denkt Martijn dat er teveel energie in de verkeerde dingen wordt gestoken. Waarom? Omdat de basis bij de meeste beginnende artiesten nog niet op orde is. Terug naar de basis, is Martijn’s credo.

Welke basis is dat dan?

1. Je hebt te weinig smaak.
2. Je hebt geen ballen.
3. Je hebt helemaal niet door wat je drijft.
4. Je bent totaal niet herkenbaar.
5. Je werkt te weinig samen.
6. Je hebt geen plan.
7. Je weet niet wie je publiek is.
8. Je vertelt niks.

In een van deze acht zit jouw antwoord. In zijn boek en tijdens deze sessie gebruikt Martijn bovenstaande kernpunten om de beginnende professionele muzikant op weg te helpen.

Maar eerst: wat betekent ambitie eigenlijk?
De zaal reageert met antwoorden als ‘doelen stellen, liefst zo ver weg mogelijk’, ‘gedreven zijn’ en ‘groeien’. Hierop reageert Martijn dat dat inderdaad de lading is die de term tegenwoordig heeft gekregen. Maar, zegt hij: “Ambitie had vanuit vroeger een heel andere definitie. Vroeger betekende het ronddwalen. Zonder enige doelmatigheid.”

Anno 2018 is die term redelijk verkracht dus. Martijn wil de beginnende muzikant een soort basisbagage meegeven, die ervoor zorgt dat je weer lekker ronddwaalt door je muzikale wereld.

Hieronder volgt kort per punt welke boodschap Martijn je graag wilt meegeven. Maakt dit je nieuwsgierig naar meer? Dan kan je zijn boek lezen: te kopen in elke (online) boekenwinkel.

1. Smaak:
Rene Gudde, filosoof en voormalig ‘Denker des Vaderlands’ zei eens: “om jezelf te worden, moet je anderen nadoen.” Dit klinkt tegenstrijdig, maar Gudde beargumenteert dat wanneer je iemand probeert na te doen die je hoog hebt zitten, dat je tijdens deze poging bepaalde blokkades tegenkomt. Jij kan niet zo hoog zingen, bijvoorbeeld, of je hebt niet zo’n lange vingers doordat je die lastige vingerzettingen niet onder de knie krijgt. Deze blokkades moet je creatief proberen te omzeilen en in dit proces ontwikkel je gaandeweg je eigen stijl en identiteit.

Op basis hiervan wil Martijn met de muzikant teruggaan naar de essentie: je eigen muzieksmaak. Veel muzikanten hebben namelijk te weinig eigen smaak ontwikkeld. En als je zelf niet weet wat je proeft, hoe kan je dan ooit iemand anders bewust iets lekker voorschotelen? Dit geldt bij het maken van een culinaire pasta, maar ook bij het maken van muziek. Martijn bedoelt dan niet dat je opeens een super authentieke speciale smaak moet vinden, met allemaal verre oosterse klanken o.i.d. Hij bedoelt meer dat je de tijd en de ruimte moet nemen om je eigen smaak te ontwikkelen. Wat vind je goed klinken en, misschien nog belangrijker, wat juist niet? Word liefhebber en zorg ervoor dat je een vocabulaire krijgt als muzikant om je smaak onder woorden te brengen.

2. Lef:
Ook ziet Martijn teveel muzikanten die binnen de gebaande paden blijven. Zij doen precies wat de mensen zeggen wat ze moeten doen en dat doen ze dan ook heel goed. Maar nieuwe dingen worden zo niet ontdekt. Het grappige is dat de professionals vaak ook niet echt weten hoe je dit doet. Stiekem doet iedereen maar wat. Luister dus niet teveel naar anderen, maar toon lef en durf te falen. Dus als je toevallig een raar, maar lekker iconisch geluidje tegenkomt omdat je computerscherm blijft hangen (lees: Weval), gebruik het!

Martijn laat een videofragment zien van de beroemde TED-spreker Derek Sivers en quote:

“Does quantity + learning = quality?” 

Oftewel: doe veel en probeer veel uit. Dan kom je uiteindelijk vanzelf bij kwaliteit terecht.

Uit een TED Talk van Sir Ken Robinson quote Martijn het volgende:

“If you’re not prepared to be wrong, you’ll never come up with anything original.”

Dat is de kern. De mensen die altijd alles juist en goed willen doen, daar komt niks origineels uit. Martijn blijft relatief lang stilstaan bij deze twee kernpunten, maar dat is ook nodig geeft hij aan. Het hebben van onvoldoende smaak en te weinig lef zorgt ervoor dat je later je reuzenstappen in je ontwikkeling niet zal kunnen zetten en dus is het belangrijk dit goed op orde te hebben.

Dus concreet: probeer dingen uit en ga dan op zoek naar feedback. Niet naar je vrienden of familie, maar naar mensen die je (muzikaal) hoog hebt zitten en waarvan je weet dat ze eerlijk en kritisch zullen zijn. Als voorbeeld hiervan geeft Martijn de totstandkoming van zijn boek: Martijn had zelf eind 2016 oprecht het idee dat hij begin 2017 wel zijn boek zou kunnen releasen. Maar, hij wilde nog ‘eventjes’ wat feedback opvragen bij een aantal mensen. Daarna kreeg hij echter zo’n shitload aan feedback over zich heen dat hij nog lang niet klaar was met het schrijven van zijn boek. Maar door die feedback is het uiteindelijke boek wel stukken beter tot zijn recht gekomen. Hetzelfde geldt voor jou als muzikant.

3. Weet wat je beweegt:
Wat is de drijfveer van jou als artiest die je laat doen wat je doet? Ga deze helder krijgen. Dit is niet zo snel gedaan, maar als je deze eenmaal hebt, zal het een hoop duidelijkheid voor verschillende dingen verschaffen. Probeer dan ook dieper te gaan dan ‘ik wil mensen raken’, want daar kan je nog niet zo heel veel mee. Doe een poging om de essentie te pakken te krijgen.

Martijn vertelt hierbij: “Het (muzikale) publiek heeft ontzettend veel behoefte aan identificatie. Alle artiesten die bekend zijn, daar kan het publiek zich gemakkelijk mee identificeren.” Als voorbeeld geeft hij Frans Bauer aan: “Wat voor gevoel roept Frans bij je op? Frans Bauer=Lidl à geen gelul, we gaan gezellig naar Franske Bauer toe, dat gevoel.” Dat professionele artiesten vaak zo snel een bepaalde sfeer/emotie oproepen is niet toevallig; daar is veelvuldig over nagedacht.

Zo’n krachtige, duidelijke en concrete kern moet ook jij voor je muzikale project bepalen. Ook is het belangrijk dat artiesten ergens voor staan. Vraag je dus af: wat ben ik precies aan het doen?

Begrijpen wie je bent, dus. Dat vraagt kwetsbaarheid en openheid tot jezelf om tot die kern te komen. Martijn: “Ik ga straks 10 piek voor je concert betalen. Waarom dan? Ik kan ook naar die en die gaan. Waarom zou ik naar jou toe gaan?” Hier moet je als artiest aan antwoord op hebben.

//PAUZE//

4. DNA:
Denk aan een willekeurige act die je bewondert en je zult direct of beelden, een stijl of zelfs opvallende details op je netvlies hebben staan. Zoals hierboven gemeld: Dit is niet toevallig, hier is flink over nagedacht.
Denk ook na over jouw uitstraling en maak die je eigen. Dit betekent niet dat je nu gauw allemaal rare pakjes aan moet en dat soort dingen. Het kan veel breder dan dat gaan. Blijf vooral dicht bij jezelf, maar geef jezelf goed weer binnen dat kader van ‘bij jezelf blijven’. Een voorbeeld hiervan is de Britse band Alt-J. Zij staan als echte muzieknerds op het podium. Puur muziek maken en jezelf helemaal verliezen in het maken van die muziek. Zonder rare pakjes, maar wat dus wel wat perfect bij hun identiteit past.

Of neem Ed Sheeran. Martijn: “Ed Sheeran weet van zichzelf: ik ben Edje Sheeran. Ik ben klein, een beetje sullig en ik kan tantoe goede muziek maken.” Heel de uitstraling van Ed Sheeran en alles wat hij doet is gebouwd rondom deze kern.

Uniek vs. Onderscheidend:
Maar, zegt Martijn, zoeken naar unieke dingen is doelloos. Het gaat erom wat jou onderscheidend maakt, wat een wezenlijk verschil is met iets wat uniek is.
Uniek: er is er maar één van!
Onderscheidend: wat maakt mij anders dan anderen?

Kan jij jou en je muziek in drie kernwoorden beschrijven? Als dat je makkelijk lukt, dan heb je meestal een goed beeld van jouw muzikale DNA en in welke muzikale canon jij je beweegt. Daarbij, als jij al niet je muziek in drie woorden kan omschrijven, hoe moet het publiek dat dan ooit kunnen?

Deze kernwoorden hoeven nog niet precies aan te sluiten bij de huidige realiteit. Het zijn meer kernwaarden die iets zeggen over wie of wat je zou (willen) zijn. Deze dingen bedenken zorgt ervoor dat je jouw hele verhaal kan centreren rondom één bepaalde vibe. Ook zorgt het ervoor dat je kritisch tegenover jezelf moet blijven of je je nog wel gedraagt naar die kernwaarden die je zelf hebt opgesteld. Wat vind je nou echt belangrijk aan jezelf?

Hoe beter je jouw kernwoorden weet te formuleren en hoe specifieker je ze maakt, hoe concreter het allemaal zal worden.

5. Je kan het niet alleen:
De ‘snel-snel-hijg cultuur’ zit overal in. Iedereen wil snel naar heel veel succes, het liefst met zo min mogelijk moeite. Martijn ziet deze grondhouding heel erg terug in activiteiten zoals netwerken. Het merendeel van de jonge muzikanten kijkt alleen maar naar de hoge piefen tijdens zo’n evenement. Als een roofdier springen ze op hun prooi af. Cool praten, stoer doen, ‘smooth-and-small-talk’ etc. Martijn: “uit dit soort gesprekken is bij mij nog nooit een vruchtbare samenwerking voortgekomen en ik denk dat dat niet toevallig is”.

Martijn is veel meer een voorstander van wat hij de ‘Camping Modus’ noemt: op de camping wil je ook niet de beste vrienden worden en je wilt niet echt iets van elkaar hebben. Ga met deze insteek bijvoorbeeld ook netwerkevenementen in. Niet stoer doen en alleen maar naar jezelf kijken, maar onbezonnen met mensen praten, zonder een echt doel voor ogen. Dat is een veel stabielere en meer vruchtbare basis voor toekomstige samenwerkingen. Dat zijn ook de mensen waarvan Martijn weet dat hij er als persoon meer moeite voor zal doen. Dan wil hij de ander helpen, puur om de ander te helpen en niet om er potentieel later iets van terug te verwachten. Als je jezelf zo opstelt, krijg je op de lange termijn dus ook meer gedaan.

6. Maak een plan:
Je plannen moeten ‘smart’ zijn. Martijn werd er vroeger mee doodgegooid en had zelfs gezworen om na zijn studie het woord nooit, maar dan ook nooit meer uit te spreken. Toch moest hij hiervan terugkomen, want het bleek toch wel verdomde nuttig en nodig om je plannen ‘smart’ te maken.

Waar staat S.M.A.R.T voor?
Specific, Measurable, Attainable, Relevant, Timebound (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden, dus)

Maak je doelen ‘smart’ en je zult zien dat het meer effect heeft. Hierbij is het goed om te beseffen dat het altijd belangrijker is om een planning te maken dan om een planning te hebben. Hiermee wordt bedoeld: het maken van een planning is het begin van succes, maar je zult ‘along the way’ altijd dingen tegenkomen waarvan je niet verwacht had dat ze zouden gebeuren. Je oorspronkelijke planning is dus tijdens het proces zelf redelijk nutteloos, maar het is wel de basis.

Backwards planning is hierin heel erg handig. Begin bij je doel en werk van daaruit terug (met buffers ertussen). Zo kom je vanzelf uit op het punt wanneer je moet beginnen om je doel te verwezenlijken.

7. Vind jouw liefhebbers:
Wie is je publiek? Ken je jouw publiek? Wie is jouw liefhebber? Hier moet je als artiest een duidelijk antwoord op hebben.

Weten wie naar je luistert zorgt ervoor dat je daar ook beter op kan inspelen. Bijvoorbeeld: hoe communiceer jij met je publiek? Je raakt geparkeerd als je niet weet waar je jouw publiek kan vinden en hoe je ermee in gesprek moet gaan.

Het typeren van je publiek d.m.v. kernwoorden en categorieën kan hierbij helpen. Doe dit dan wel ook breder dan enkel ‘leeftijd’ en ‘geslacht’, want dat is slechts het topje van de typeer-ijsberg. Wat als je het doet op basis van ‘lifestyle’, bijvoorbeeld? Wat voor types houden van RHCP? Wat voor types houden van Matt Simons? Martijn: “ik weet zeker dat als je foto’s maakt van het publiek bij bijvoorbeeld Lady Gaga, dat je daar een totaal ander type mens ziet staan dan bij John Coffey, bijvoorbeeld.”

Het is heel moeilijk om publiek naar de zaal te trekken en ze geld te laten betalen. Dus jij moet naar je publiek toe. Jij moet ze ernaartoe trekken. Weet je publiek, en verzin daar iets tofs omheen qua show en verhaal en gegarandeerd dat de juiste mensen zullen komen!

8. Deel wat je doet:
Wat zou het allerbeste kunnen zijn dat jou zou overkomen als artiest? Marijn denkt dat het antwoord hierop is: het worden van gespreksstof. Dat mensen over je praten, dus.

Hoe zorg je ervoor dat je gespreksstof wordt?

Voornaamste antwoord: social media en het creëren van een ‘buzz’. Maar, let op: het zijn social media, geen promotional media. Gedraag je hier dan ook naar.

Degene die vaker een sessie heeft bijgewoond waar Martijn aanwezig was weet wat er nu gaat komen: de kroeg-metafoor!

Gedraag je online zoals je jezelf in een kroeg gedraagt. In een kroeg ga je ook niet opeens binnenstormen, lukraak een aantal dingen schreeuwen, snel een biertje atten en dan weer hup vertrekken. Nee, in een kroeg ga je de dialoog aan. In een kroeg luister je naar anderen en vertel je wat jou fascineert. Je bent echt in gesprek met elkaar. Doe dit ook online, dus niet enkel spammen waar je speelt en hoe laat en zus en zo. Wat verwondert jou? Dit soort dingen kan je prima online delen en zal de mensen veel meer aanspreken.

En mocht je niet de behoefte voelen om zelf heel veel te delen, of mocht je het gevoel hebben dat er (nog) niet zoveel speciaals in je leven gaande is, ga dan meepraten met anderen. Doe meer dan het geven van een like-je, maar neem echt de moeite om een reactie te plaatsen, bijvoorbeeld.

Nog een goede tip: deel je verhaal tijdens dat je ermee bezig bent. Niet erna, want dan is het eigenlijk al te laat. Mensen willen onderdeel worden van jouw wereld en dat gaat niet echt als het allemaal al heeft plaatsgevonden.

Tenslotte, het allerbelangrijkste…
Maar, heel dit bovenstaande verhaal komt nog altijd op de tweede plek. Op één staat altijd de muziek (en een goede dosis geluk). De genoemde kernpunten zullen je echter wel helpen het geluk iets meer jouw kant op te dwingen.