Op 20 april woonde ik samen met Tom van der Vat van de Popunie op uitnodiging de dansvoorstelling HOME van de Rotterdamse dansgroep Conny Janssen Danst bij. Alle voorstellingen in het land werden voorzien van live muziek, gespeeld door geluidskunstenaar Michel Banabila en de veelzijdige cellist Maarten Vos die de muziek speciaal voor deze voorstelling componeerden.
Eerder schreef ik al een recensie over de prachtige cd Home (link). Gedurende de vele voorstellingen evolueerde de muziek ook verder ten opzichte van de cd volgens Michel. Een extra reden voor mij om te gaan kijken hoe deze combinatie werkte in het theater.
Voorafgaand aan de voorstelling werd door Liesbeth Osse een korte introductie verzorgd, waarbij de achtergronden en inspiratiebronnen van de voorstelling Home en Conny Janssen danst werden belicht. Erg fijn voor mij, het bleek een handige kijkwijzer te zijn gedurende de voorstelling.
In de grote zaal van het Strandtheater in Scheveningen werden de toeschouwers een andere wereld binnengetrokken. Het strand en de duinen van Scheveningen waren snel vergeten bij de aanblik van het betonnen en industriële decor met hier en daar een spaarzame opening. Michel Banabila en Maarten Vos waren zichtbaar in een grote, massieve wand met enkele uitsparingen. Beide musici bevonden zich in een inpandig balkon met hun instrumentarium.
Met de vertolking van een instrumentale versie van de Oekraïense traditional Oj, Na Gori Suhyj startte de dansvoorstelling. De dansers slopen groepsgewijs over het podium, waarop een metalen bed stond en waarin een fragiele ontwortelde boom lag te rusten, ver van huis. Een vervreemdende sfeer ontstond door de dansers, er werd heen en weer gekeken en bewogen in de groep, naar het bed met de boom gekeken en omtrekkende bewegingen gemaakt. De muziek versterkte deze vervreemding, er ontstond een contrast tussen de filmische en ritmeloze ‘slow music’ waarop, of beter gezegd, waarnaast de dansers in hun eigen groepsritme bewogen. Het werd meteen duidelijk, hier was sprake van twee disciplines, muziek en dans die in hun eigenheid bijna los van elkaar op de toeschouwer overkwamen.
Een kenmerk van deze voorstelling waaraan ook tijdens de introductie vooraf werd gerefereerd; er werd niet traditioneel gedanst en bewogen op muziek, maar juist apart van de muziek. Daardoor ontstond bij mij als toeschouwer in mijn hoofd spanning, bewust of onbewust probeer je toch deze twee waarnemingen te verbinden. Een heel bijzonder en spannend effect dat pas in je hersenen bij elkaar kwam. Je zwalkte als het ware heen en weer, het ene moment gefocust op de dansers en het andere moment op de prachtige muziek. Een met recht bijzondere ervaring. Ook heel lastig voor de dansers, die in plaats van de muziek als rode draad tijdens hun dans onder andere op elkaars ademhalingsritme bewogen in hun eigen, los van de muziek staande choreografie.
Na het lange introductienummer vloeide de voorstelling over in een volgend deel. Hierbij werden fragmenten uit de titeltrack Home gespeeld, waarbij elektronische ritmes gecombineerd werden met cello en elektronische soundscapes. In een volgend deel was heel zacht op de achtergrond een oude en hallucinerende opname van een zangeres te horen, heel in de verte als een soort vervlogen herinnering aan een huis waar deze muziek vele jaren geleden te horen was. Deed mij sterk denken aan het werk van The Caretaker (Leyland Kirby) die collageplaten maakt met in vergetelheid geraakte ballroom muziek uit de jaren ‘40 van de vorige eeuw.
Verder kwamen nog enkele andere tracks van het album Home voorbij, zoals Shivers, Secunde en Crowds. Met name bij die laatste track kwam de inspiratiebron ‘Songs of the Second Floor’, een film van de Zweedse regisseur Roy Anderson aan de oppervlakte.
De eenzaamheid in de groep werd zo overduidelijk neergezet door de dansers. Het was een prachtige voorstelling vanwege de herkenbaarheid, met emotionele en daartegenover afstandelijke aspecten. De dansers vochten in feite in contrast met de livemuziek van Michel Banabila en Maarten Vos om de aandacht van de toeschouwers, twee afzonderlijke kunstwerken die een schurend geheel vormden.
De verschillende associaties met het begrip huis, het verlangen daarnaar, het ontheemd zijn, vluchtelingen, het thuis zijn in een cocon zonder iets met de omgeving van het huis te hebben, het kwam allemaal voorbij.
Wat een prachtige voorstelling van deze dansgroep die dit jaar haar 25-jarig jubileum viert. In het kader van dat jubileum is overigens binnenkort in Rotterdam opnieuw een oudere voorstelling met livemuziek te zien, namelijk MIRROR MIRROR met het orkest Sinfonia Rotterdam, o.l.v. Conrad van Alphen. En wel op een heel bijzondere locatie, namelijk de RDM Onderzeebootloods in Rotterdam Heyplaat.
