Zacht leven in een harde wereld.
Na het succesvolle Engelstalige popalbum Living It Now uit 2017 toert schrijver en zangeres Joia Rath met haar band vanaf het najaar door het land met het muziektheater programma Zacht. Volgens de flyer een stormachtige collage van muziek, poëzie en filosofie.
Op de flyer staat ook te lezen: Zacht is de theatrale reis door het hoofd van schrijver en zangeres Joia Rath (26). Gevolgd door de vraag: hoe kan je zacht zijn in een wereld vol stelligheid? Het antwoord op deze vraag zit in de voorstelling (dus gaat dat zien), de totstandkoming van Zacht zit in een slordige map vol getypte blaadjes, vaak gekreukt. Een map vol gedachtenspinsels van Joia, wier hoofd geen moment stilstaat.
“Ik ben een denker en een liefhebber van filosofie. Daarom volgde ik in 2018 een jaar filosofieles op de School of Life in Amsterdam. Heel interessant, het gaf me meer context aan het leven. Het leerde me om alles van meerdere kanten te bekijken en daarmee ging ik aan de slag als tekstschrijver”.
In het Nederlands.
“Ja, ik wil graag mijn verhaal delen met het publiek en dat gaat in het Nederlands een heel stuk directer. In iedere andere taal, dus ook in het Engels, is er toch een barrière. Eerst vertaalde ik een bestaand nummer van mezelf in het Nederlands en dat opende mijn ogen voorgoed. Ik moest voortaan in het Nederlands schrijven. Eerder bracht ik trouwens al het nummer Anders Anders van Herman van Veen uit. De liefde voor de Nederlandse taal zat er eerder in dan ik het besefte”.
In de voorstelling zit ook het nummer Babel van Maarten van Roozendaal. Bijzonder.
“Dat vind ik zonder twijfel zijn allermooiste nummer. Ik luister hem sowieso graag, net als Fiona Apple en Anna Rune. Hoewel ik, zoals gezegd, behoorlijk chaotisch ben, mijn denkhoofd staat nooit stil, zijn mijn werktijden gestructureerd. Tijdens het schrijfproces van Zacht stond ik strak om 7 uur op en zat van 8 tot 11 te werken. Omdat ik in die uren mijn gedachtes in gang had gezet, borrelden ook de rest van de dag ideeën en teksten naar boven”.
Het interview vindt plaats in de voormalige Rudolf Steiner School aan de Vondelweg. Joia huurt er een atelier waar ze liedjes schrijft en voor kinderen en volwassenen workshops geeft over bijvoorbeeld songwriting en performance. In de hoek staat een Roland piano, aan de andere muur een smalle kast met inspiratieboeken. Het is een behoorlijk lege ruimte en dat staat in schril contrast met het voortdurende volle hoofd van Joia.
Joia studeerde tussen 2011 en 2015 aan de Popacademie van Codarts, richting zang. Ze verhuisde ervoor van Boxtel naar Rotterdam. Als achtjarige begon ze met zangles en al snel wilde de jonge Joia zangjuf worden. Haar eerste optreden was met een cover van Britney Spears, waarop ze lovende reacties kreeg.
In 2016 stond ze met haar band in de finale van de Grote Prijs van Nederland en in 2017 in de finale van de Sena Performers Grote Prijs van Rotterdam. Musicmaker beloonde haar debuutplaat met de maximale vijf sterren en schreef: Joia is een creatieve duizendpoot met geheel eigen ideeën en een unieke sound.
Wist je al op jonge leeftijd dat je muziek wilde maken?
“Het was al snel duidelijk dat ik die richting op wilde ja. En ik hield altijd al van schrijven. Nog steeds. Als ik geen muziek zou maken, werkte ik waarschijnlijk in de journalistiek. Maar muziek heeft me in de greep. Ik dacht zelfs een tijdje dat alles in het leven om muziek draaide. Het bepaalde mijn stemming. Tegenwoordig kan ik dat beter relativeren. Er is meer dan alleen muziek”.
Maar muziek speelt nog altijd een belangrijke rol in je leven.
“Zeker. Het stimuleerde me enorm dat mijn debuutalbum Living it Now zo goed werd ontvangen, ook landelijk op Radio 1 en Radio 2. Dat gaf een boost. Een duw in de rug om door te gaan. Langzaamaan ontstond het idee voor Zacht en met de onmisbare hulp van regisseur Sanna Vrij, die structuur aanbrengt in al mijn ideeën, staan we in het najaar van 2019 en het voorjaar van 2020 in 20 theaters.
Spannend, want ik heb geen idee hoeveel mensen eropaf komen. De voorstelling staat, de komende tijd blijven we repeteren en op 25 september is de première in Markant in Uden. We sluiten de tour af op 23 februari 2020 in Theater Walhalla in Rotterdam”.
Wat is je favoriete passage uit de voorstelling?
“Ik doe op een bepaald moment een monoloog, een gedicht waarin ik de frustratie laat zien als iets in het leven niet lukt. Dat gedicht bouwt zich op en ik ga volledig over the top, met ongeremde boosheid. Na afloop van het gedicht zetten de muzikanten keiharde punk in. Het is een enorm dynamische scene”.
Misschien een onoverzichtelijke vraag, maar wat zijn je plannen voor de toekomst?
“In mijn hoofd borrelt alweer een idee voor een volgende voorstelling, en op mijn lijstje staat een album uitbrengen met Nederlandstalige nummers. Maar eerst focus ik me volledig op Zacht. Spannend, maar ik kijk er enorm naar uit”.
