Wie de afgelopen dagen zijn oor op de Groningse bodem legde, hoorde een zacht kloppen. Geen aardbevingen gelukkig, maar de hartslag van de muziekindustrie.
Vier dagen lang was Groningen het epicentrum van de muziekwereld tijdens het Eurosonic Noorderslag festival. Overdag praatten een paar duizend muziekprofessionals over wat er gaande is in de muziekwereld, ’s avonds presenteerden honderden bands zich aan nieuwsgierige muziekliefhebbers en professionals uit de muziekindustrie in de hoop hun carrière een boost te geven. De Popunie legde de vinger aan de pols tijdens het festival én de conferentie en kwam tot de onderstaande conclusies:
1. Treed op met het mes tussen de tanden, of blijf thuis
Hoeveel bands en artiesten zagen we de afgelopen dagen niet plichtmatig hun optreden afdraaien? Rijd je helemaal uit Zweden naar Groningen voor een unieke kans om jezelf in de kijker van de Europese muziekindustrie te spelen, sta je er bij als een zak aardappelen. Kom dan niet. Live popmuziek is emotie, het is de magie van het moment, de uitwisseling van energie tussen publiek en artiest.
Of je nu breekbare luisterliedjes speelt of beukende metal: treed op met het mes tussen de tanden en geef je 100%, anders hoef je niet te komen. Zorg dat er wat gebeurt op het podium; het gaat niet alleen om het geluid, ook om het beeld. Dat foutje in je gitaarspel valt niemand op, het gebrek aan energie wel. Voor jou dit festival niet 10 andere acts, maar 349 andere acts. Spring er tussenuit met een performance die ons langer bijblijft dan de wandeling naar de uitgang van de zaal waar je optreedt.
2. Uitgeklede bands
Grote bands zijn duur. Slimme (Europese) talenten speelden daarom met uitgeklede bands: dan maar een laptop als extra bandlid. Visueel betekent dat ook harder werken om de show te kunnen dragen, en dat bleek voor veel muzikanten lastiger. Neem een voorbeeld aan Bishop Briggs, een Engelse artiest die met slechts twee begeleiders een overweldigende show met energie voor twee neerzette die van begin tot eind boeide.
3. Gitaarbands zijn terug
Tegenstrijdig? Nee hoor. Europees domineerde de gitaar, zo bewezen de optredens van gitaarbands als Fontaines D.C. Black Midi, Boy Azooga en Sports Team. Maar: gewoon een gitaarbandje of singer/songwriter met aangename liedjes is niet genoeg in tijden van Spotify. Dan val je niet op tussen de rest. Doe iets bijzonders, bijvoorbeeld met ritmes, een apart stemgeluid of instrument of met een onverwachte wending in een liedje. Voordeel: zo krijgt je muziek ook een duidelijker eigen karakter.
4. Nederlandstalige hiphop rules
Alsof de streamingcijfers niet genoeg zeggen was daar natuurlijk ook de (terechte) Popprijs voor Ronnie Flex. Het is echter niet alleen online waar de Nederlandstalige rappers scoren. Na Ronnie maken ook Frenna en Lil’ Kleine de overstap naar de ‘serieuze’ festivals en clubs, door met een live-band op te treden. Zo maken ook de vaak jonge fans de overstap van discotheek naar club of festival. Illustratief waren de veelal jonge bezoekers bij de optredens van FamkeLouise en Ares. De geschiedenis leert: wie de jeugd heeft, heeft de toekomst.
5. Polarisatie in de popmuziek
Regelrechte haatreacties leverden de Popprijswinst van Ronnie Flex en het optreden van FamkeLouise op. Niet van onbezonnen jeugd die nog niet beter weet, maar van volwassen mensen die ‘hun’ act liever hadden zien winnen, of niet willen accepteren dat de popmuziek van nu niet gebaseerd is op gitaren, maar op (hiphop)beats. Noorderslag geeft een staalkaart van de Nederlandse popmuziek op dit moment, zonder voor muziekpolitie te spelen. Daarin neemt een vlogster-die-zangeres-wordt een relevante plek in, ook al zal ze nooit zingen als Freddie Mercury. En niemand drukte in 2018 zo duidelijk zijn stempel op de popmuziek als een zanger / rapper / songwriter / componist die de autotune niet als corrigeermiddel, maar als volwaardig instrument ziet en gebruikt.
6. Europese vrouwen staan ergens voor
De wereld is in chaos, met Brexit, Trump en het klimaat. In de (Nederlandse) popmuziek gaat het echter nog steeds over de liefde, het bouwen van een feestje of persoonlijke sores. “Maar wat weet ik er nou van?” is vaak het slappe excuus. Talloze Europese artiesten durfden wel hun mond open te trekken over wat de wereldproblematiek met ze deed. Het waren met name de vrouwen die zich durfden uit te spreken. Zelden waren er zoveel feministische en wereldverbeterende boodschappen te horen op het festivals als dit jaar, en zelden stonden er zoveel vrouwen op het muziek- en conferentieprogramma.
7. Dutchies score
Elk jaar levert Nederlandse popmuziek meer geld op in het buitenland. In 2017 wist Nederlandse muziek in het buitenland 201 miljoen euro binnen te harken. 75% daarvan komt uit de dance. De verwachting is dat over een paar jaar de 300 miljoen wordt aangetikt. Voor wie het nog niet doorhad: er wordt weer serieus geld verdiend in de muziekindustrie.
8. Weg met woekerhandel
Ticketbedrijven die kaarten opkopen voor populaire concerten en die voor veel te veel geld doorverkopen, worden aan banden gelegd. Althans, dat is wat de politiek (Tweede Kamerlid Peter Kwint van de SP), techbedrijven en de muziekindustrie voor elkaar gaan proberen te krijgen zodat bezoekers niet teveel betalen. Uiteindelijk profiteren daar zowel muzikanten als de muziekindustrie zelf van.
9. Erkenning voor onbekende helden
EPIC heet het onderdeel van de conferentie waarin de productiekant van de muziekindustrie centraal staat. De ‘achterkant’ van de sector wordt volwassen en krijgt steeds meer erkenning en aandacht. Daar zorgen de toegenomen mogelijkheden en diensten ook voor. Festivals zijn kleine militaire operaties, waarbij talloze gespecialiseerde partijen samenwerken. Zo zorgen ze er voor dat festivals steeds veiliger, slimmer, spectaculairder en leuker worden.
10. Popmuziek hoort niet meer op tv
De traditionele tv-kijker ziet steeds minder popmuziek op de beeldbuis. Zo zag ook EurosonicNoorderslag dit jaar zijn tv-tijd slinken en moet 3voor12 hopen dat ze straks nog Pinkpop en Lowlands mogen uitzenden. Wat wordt hun rol en wat betekent het voor hun zichtbaarheid als ze die uitzendingen niet meer kunnen maken? Of pakt iemand de portemonnee om deze festivals te streamen op YouTube?
11. Harde muziek heeft het lastig
Hiphop en dance zijn de populairste muziekstromingen. Daardoor zijn er relatief weinig liefhebbers van harde gitaarmuziek. Dat betekent weinig streams en lage verkopen van bijvoorbeeld cd’s of vinyl, maar ook weinig bands die kunnen uitgroeien tot headliner. Daardoor zie je vooral oudgedienden binnen de rock en metal die als publiekstrekker fungeren, met line-ups die steeds meer op elkaar gaan lijken. Hoe dat tij te keren? Daar werd druk over gepraat op de conferentie.
12. YouTube wil niet betalen voor artikel 13
Het aankomende EU-wetsvoorstel om een eind aan de ‘safe haven’-regeling van YouTube te maken en ze te dwingen passende vergoedingen te laten betalen (door hun lobbyisten een ‘uploadfilter’ gedoopt) voor muziek, leidt nog steeds tot discussie. Logisch, want dat gaat ze geld kosten en muzikanten geld opleveren. Spotify betaalt 10 keer beter dan YouTube, reden waarom de muziekindustrie graag ziet dat Artikel 13 aangenomen wordt, zo bleek ook uit het panel over het onderwerp en de gesprekken in de wandelgangen. Hoe dat er concreet uit gaat zien, daar kon nog niemand wat over zeggen.
13. Duurzaamheid is hot
Amsterdam (pardon, 020) verbiedt alle niet-recyclebare drinkbekers op festivals. Het festival DGTL serveert alleen vegetarische maaltijden. En talloze andere festivals proberen milieubesparende maatregelen te nemen zodat het milieu niet lijdt. Kortom: duurzaamheid staat hoog op de agenda in de muziekindustrie en je zal daar steeds meer van terugzien op festivals en in clubs. Want verantwoord feesten is dubbele pret.
Jasper van Vugt is journalist en gespecialiseerd in nieuw talent. Hij schrijft o.a. voor OOR en is docent op de Herman Brood Academie. Daarnaast is hij ook bestuurslid bij Stichting GRAP.