Stel, je wilt muziek van andere artiesten op je website plaatsen om je vrienden ook kennis te laten maken met deze te gekke artiest. Mag dat zomaar? Met welke rechten krijg je te maken? En wat als iemand dat met jouw muziek doet?
Allereerst maar het korte antwoord: nee, dat mag niet, althans niet zonder toestemming. Zoals bekend is muziek downloaden in Nederland toegestaan. Iedereen mag een kopie voor eigen gebruik maken uit legale bron, dus ook van internet; tegenover dit recht staat de verplichting tot het betalen van een Thuiskopie-vergoeding.
Die vergoeding wordt geheven op onder meer lege cassettebandjes, videobanden, cd-r en dvd-r en vervolgens (met een verdeelsleutel van ongeveer ieder een derde) verdeeld onder de rechthebbenden met wie je in feite te maken zou hebben gehad: de auteurs, de uitvoerenden en de producenten.
Deze regeling wordt ook wel de Thuiskopie-exceptie genoemd; het is dus een uitzondering op de exclusieve rechten die auteurs, artiesten en producenten volgens de wet (de Auteurswet en de Wet op de Naburige Rechten) in principe hebben. Zonder toestemming van diezelfde rechthebbenden muziek uploaden is daarom illegaal. Net als het illegaal zou zijn zonder hun toestemming een cd voor de verkoop te laten persen. In feite heb je dus met dezelfde partijen, rechten en toestemmingen te maken als bij het persen van een cd.
Voor toestemming van de auteurs (de componisten/tekstschrijvers van een liedje) zul je meestal te maken hebben met Buma/Stemra, omdat de meeste auteurs door hen gerepresenteerd worden. Buma/Stemra heeft speciale tarieven voor gebruik van muziek op internet-sites.
Auteurs die niet bij Buma/Stemra aangesloten zijn beheren hun eigen auteursrecht en moeten dus zelf toestemming geven. Daarbij kunnen zij de vergoeding vragen die zij willen, aangezien ze niet aan de regels en tarieven van Buma/Stemra gebonden zijn. Ook kunnen ze zonder opgaaf van redenen toestemming weigeren. Voor toestemming van de artiest en de platenmaatschappij (de producent) moet je meestal bij de platenmaatschappij zijn. Die heeft immers meestal een contract met de artiest waarin één en ander geregeld is. In het geval van een eigenbeheerartiest is de artiest uiteraard zelf de platenmaatschappij.
Let op: dit alles geldt in principe ook voor gebruik van je eigen muziek op je website.
Net als bij het persen van een cd in eigen beheer moet een artiest die zijn eigen liedjes opneemt en aangesloten is bij Stemra toestemming vragen (c.q. betalen) voor het gebruik van zijn eigen werk. (Dat geld krijgt hij dan later weer van Stemra terug). Dit is ook de reden waarom wij mensen aanraden pas lid te worden van Stemra als anderen een liedje van jou gaan uitbrengen. Zolang je het alleen zelf in eigen beheer doet is een lidmaatschap van Stemra onnodig en leidt het alleen maar tot extra verplichtingen en kosten.
Een lidmaatschap van Buma is een stuk sneller nuttig: als je veel optreedt met eigen liedjes kan het al snel de moeite waard zijn lid te worden van Buma.
De Ntb (Nederlandse Toonkunstenaarsbond), opgericht in 1919, is de grootste en oudste belangenorganisatie voor musici, acteurs en dansers in Nederland. In de loop der jaren kregen zij per brief, fax, mail of gewoon face to face veel vragen rond het werken in de studio en het produceren en exploiteren van een (eigen beheer-) cd. Omdat veel van de gestelde vragen steeds weer terugkomen en dus bij meerdere muzikanten leven, is deze vraag & antwoordrubriek samen met de Popunie opgezet.
Voor meer informatie over de Ntb, dé vakbond voor musici, producers en dj’s, kijk je op hun website.