Tijdens het Helderheidfestival op 29 augustus krijgt het schiereiland Feijenoord aan het einde van de Spiekmanstraat een officieel Helderheidplein. De straatnamencommissie heeft daartoe besloten ter nagedachtenis aan de rapper en woordkunstenaar Breyten Muskiet (1978-2004), beter bekend als H.E.L.D.E.R.H.E.I.D. (Hoor Elke Les Die Een Reden Heeft En Ignoreer Dwaasheid). Tevens wordt er een Monument voor HELDERHEID ingehuldigd dat staat voor het inspireren van jongeren om vertrouwen te hebben in hun eigen stem. Bovendien is er een speciale ‘Master Writer’ tentoonstelling met lokale graffiti artiesten.
Wie is HELDERHEID?
Breyten ‘Helderheid’ Muskiet groeide op in het Rotterdamse IJsselmonde en werd door zijn moeder vernoemd naar de Zuid-Afrikaanse schrijver en dichter Breyten Breytenbach. Hij stond bekend als een leider en rolmodel die zich ontfermde over de zwakkeren. Ook al was hij zelf niet altijd een lieverdje, hij kwam op tegen onrecht.
Tijdens een periode in de gevangenis, kwam Breyten tot het besef dat hij zijn leven niet wilde vergooien. Hij wilde deze wijsheid met andere jongeren delen en ging daarom jongeren stimuleren positieve keuzes te maken. Hij leerde ze hun school af te maken en zich in te zetten voor de wijk en de bewoners. Zijn bijnaam werd al snel ‘Help’, vanwege zijn hulpvaardige karakter.
Hij begon zijn rap carrière met Engelstalige teksten, maar koos al snel voor de Nederlandse taal. Ook doopte hij zichzelf om tot H.E.L.D.E.R.H.E.I.D: ‘Hoor elke les die een rede heeft en ignoreer dwaasheid.’, maar werd ook de Biggie van Nederland genoemd. Hij richtte een eigen rapgroep op genaamd Tuigcommissie. Naast de Tuigcommissie had hij ook een solocarrière waarin hij drie nummers uitbracht: HELDERHEID, Realiteit en Progressie.
Deze laatste twee nummers verschenen op de inmiddels legendarische compilatie-cd’s Homegrown en Alle 13 Dope van het label Virgin/Top Notch. Zijn diepzinnige nummers zetten mensen aan het denken en zijn nog steeds van grote waarde in de rapscene.
Geheel onverwacht overleed Breyten 7 april 2004, op 25-jarige leeftijd, in zijn slaap aan een hartstilstand.
Stichting Helderheid
Deze Rotterdamse Stichting zoekt onder aanvoering van Breyten’s moeder Joany o.a. naar talenten die zich meer willen verdiepen in de kunst van positiviteit. “Het is onze missie om jongeren te stimuleren om ondanks wat er in deze wereld voor nare situaties ontstaan dat we toch een manier vinden om onszelf en anderen te motiveren met onze gaven van verbale kunstvaardigheid.”
Sinds 2008 wordt b.v. jaarlijks het Helderheidfestival georganiseerd op het Helderheidplein. Voorafgaand aan het festival is er een reeks open mics en voorrondes waaraan beginnende rappers kunnen meedoen en een optreden kunnen winnen tijdens het Helderheidfestival. Jaarlijks wordt er de Helderheidbokaal uitgereikt voor het beste rapoptreden. De Helderheidtalentenjacht is de eerste ‘positieve talentenjacht’, waarbij het gaat om de tekst en inhoud die positief en realistisch dient te zijn.
Monument voor HELDERHEID
HELDERHEID probeerde met zijn daden en teksten racisme te bestrijden in zijn wijk en stad. Z’n teksten tonen dat hij zich bewust was van de drempels én de strijd waar zijn leeftijdgenoten mee te maken hadden en hebben om met zichzelf en hun uitdagingen te dealen. Met zijn vrienden van de Tuigcommissie gebruikte hij rap om deze boodschap uit te dragen.
Het nummer Progressie is exemplarisch gekozen uit vele van zijn teksten. Een citaat daaruit, geschreven in zijn eigen handschrift, is een belangrijk onderdeel van het monument geworden. In het monument wordt de visie van HELDERHEID verbeeld in een universele boodschap van liefde, blijdschap, vrede en zelfbeheersing – dé sleutels om op alle fronten te kunnen samenleven in een wijk en stad.
“Het wordt een monument voor jongeren, die beseffen geen tweederangs burgers te zijn. Voor jongeren die dankzij talentontdekking en talentontwikkeling een hoopvolle toekomst kunnen opbouwen. Progressie is de realiteit”. Aldus Joany Muskiet
Beeldend kunstenaar Micha Prinsen en ontwerper Lloyd Muskiet ontwierpen een vier meter hoge roestvrijstalen zuil, voorzien van patronen die teruggrijpen op Surinaams houtsnijwerk. De patronen culmineren in het logo van HELDERHEID. Een strofe uit Progressie is in de zuil verwerkt. Dit nummer is ook te beluisteren in de animatiefilm die Ralph Vroeijenstijn maakte.
HELDERHEID x Master Writer
Sinds jaar en dag worden op het Helderheidplein tags geplaatst door graffiti-artiesten. Op gezette tijden vinden er jamsessies plaats en nadat de muren overgeschilderd zijn, worden er weer nieuwe tags geplaatst. In het kader van het Helderheidfestival en de tentoonstelling Master Writer heeft kunstenaar André Smits een speciale ‘ArtistInTheWorld Editie H.E.L.D.E.R.H.E.I.D’ gemaakt door een kader te scheppen waarin lokale graffiti artiesten een tiny piece plaatsen als eerbetoon aan Breyten Muskiet.
Er zal naast de verwevenheid aan rapteksten door HELDERHEID zo een staalkaart aan pieces zichtbaar worden; van een afstand een abstract patroon, van dichtbij leesbaar.
Helderheidfestival 2021 line-up:
O.a. Rocks & RBDjan, Figo Gang, FMG, Tuigcommissie, Clif LR, Jahma, Monta, Cali, Joany Muskiet, Deems, Ezzzz, LSOW2, Smallavelli, Tiziana, DJ Menace, DJ Wicked, Delly, CTO, Faraway, Shermilady, Mayvision, Babyface, Tunez en Severio als host.
Helderheidfestival
Datum: zondag 29 augustus
Locatie: Helderheidplein
Aanvang: 13:00 uur
Eerst onthult Joany Muskiet met onder meer Y.M.P. en oud-deelgemeentebestuurder Robert Baruch het monument, daarna zijn er allerlei optredens.