De studie Docent Muziek bracht haar in 2004 naar Rotterdam. Ze bleef 14 jaar plakken, werkte als muziekdocent voor o.a. de afdeling Circus Arts van Codarts, recenseerde voor de Popunie en was (en is nog steeds) lid van de bluegrass/folkband Red Herring. Haar hobby om de Tsjechische taal te leren liep in 2018 zodanig uit de hand dat ze besloot zonder plan naar Praag te verhuizen waar ze een tijdje als broodmuzikant heeft gewerkt. Hoe gaat het nu met haar en hoe is de Praagse muziekscene?

Foto copyright © Pepa Malina

Een album uitgeven in eigen beheer… in Tsjechië

Het is nu bijna 3 jaar geleden dat ik naar Praag ben verhuisd, 4 jaar geleden dat ik voor het laatst een album heb uitgebracht (Here to Distract You met de band Red Herring) en ongeveer 2 jaar geleden dat iemand zodanig mijn ego streelde dat hij me wist te overtuigen dat een soloalbum met mijn eigen liedjes misschien helemaal zo gek en onhaalbaar niet was. In eerste instantie dacht ik vooral aan het creatieve aspect ervan: materiaal had ik al genoeg en er wat liedjes bijschrijven was zo moeilijk niet, de grootste uitdaging leek me om het muzikaal interessant te houden.

Want bij solo denk ik aan écht solo: mijn grote voorbeeld hierin is het album Chameleon van Tim O’Brien. Een prachtplaat met 16 nummers die Tim helemaal in zijn eentje heeft ingespeeld. En daarmee bedoel ik niet dat hij op zijn zolderkamer 10 lagen over elkaar heen heeft overgedubt, hoewel dat ook heel tof kan zijn; nee, één instrument plus zijn stem, dat is alles.

 

Hoewel ik aardig mijn weg weet op gitaar en contrabas ben ik helaas bij lange na niet zo virtuoos en veelzijdig als Tim O’Brien. Wie daar in Tsjechië het dichtst bij in de buurt komt is Ondra Kozák. Deze multi-instrumentalist en zanger, die een home studio heeft in het Jeseniky gebergte, leek me de ideale producent om mee in zee te gaan.

Van zijn vele skills is misschien nog wel de meest noemenswaardige zijn praktische en gedisciplineerde aanpak en zijn geduld met grillige persoonlijkheden zoals ikzelf. Een soloproject is voor gevoelige zieltjes bij tijd en wijle erg intens. Ik heb gedurende het proces talloze keren mijn instrumenten van de Karelsbrug af willen smijten en weet zeker dat ik het zonder Ondra’s steun niet had afgemaakt.

 

Afgemaakt? Misschien juich ik wat te vroeg. Dat komt omdat gisteren de koerier van cd-perserij Fermata 34 dozen in mijn garage heeft gedumpt en ik heb mogen constateren dat er geen pagina’s in het boekje scheef zijn gedrukt, er geen rare bijgeluiden te beluisteren vallen en de cd-lezer zelfs de titels van de songs weergeeft in plaats van “Unknown Artist – Track 01.” En dat ik zelf naar mijn eigen stem kan luisteren zonder ineen te krimpen en dat ik al heel veel zin heb om hem te gaan verkopen. Maar zo ver is het nog niet: de releasedatum is pas op 1 oktober.

Dat betekent dat ik nog een goede 3 maanden heb om de cd te versturen naar media voor recensies. Een gangbare target die ik nog nooit eerder heb kunnen behalen. Degenen onder jullie die al eens in eigen beheer een cd hebben uitgebracht en op de dag van het releaseconcert nog ijsberend op een SMSje van de koerier zaten te wachten – omdat die ene gastmuzikant 4 sessies nodig had om zijn partij goed in te spelen, die andere gastmuzikant niet kwam opdagen, je ruzie kreeg met de ontwerper omdat je diens artistieke vrijheid teveel beknotte, omdat Buma/Stemra maar niet over de brug kwam etc. – weten wat ik bedoel.

Ik denk dat het uitbrengen van een cd in eigen beheer er in de meeste landen  ongeveer hetzelfde aan toe gaat. Je meldt je eigen werk aan bij een auteursrechtenorganisatie; in mijn geval is het een beetje onhandig dat ik nog steeds lid ben van Buma/Stemra. Was ik vorig jaar al overgestapt naar OSA (de Tsjechische Buma/Stemra) dan was het een stuk eenvoudiger geweest. Maar het lidmaatschap bij Buma/Stemra loopt per kalenderjaar en je kunt niet midden in het jaar overstappen. Gelukkig waren de mensen die ik aan de telefoon heb gehad zowel bij Buma/Stemra als bij OSA heel vriendelijk en behulpzaam.

Het najagen van royalties kun je zelf doen of uitbesteden aan een publisher, die je heel veel papierwerk uit handen neemt in ruil voor een percentage (25% is gangbaar). Vervolgens vraag je ISRC (international standard recording codes) aan waarmee het label (jij dus) de verkoop en airplay van de tracks in de gaten kan houden. Belangrijk voor alle muzikanten die op de plaat hebben gespeeld, dus voor alle leden van een band én alle gastmuzikanten.

De formulieren moest ik aanvragen bij Intergram (zou dat de Tsjechische variant van Sena zijn?) en afgelopen weekend ben ik naar een bluegrassfestival gegaan waar toevallig al mijn gastmuzikanten rondliepen, om handtekeningen te scoren.

Naast het aanmelden van je eigen werk, met het oog op het innen van royalties als jouw liedjes gedraaid worden op de radio, moet je ook met een andere pet op (die van label) de cd aanmelden bij de auteursrechtenorganisatie in het land waar je de cd uitbrengt. Zij gaan dan onderhandelen met alle andere componisten/tekstschrijvers wiens werk op de cd staat en als alles koek en ei is krijg je daar dan een rekening van.

Dan kan de cd gedistribueerd worden, en distributie kan fysiek en/of digitaal zijn. Ik doe de fysieke distributie zelf (de cd zal te koop zijn tijdens concerten en via Bandcamp), maar heb voor digitale distributie een contract getekend met Brainzone Synchronization & Publishing. Zij zorgen ervoor dat het album via de grote platforms (Apple Music enz.) te koop is en gaan hun best doen om de tracks in playlisten te krijgen. Dat is tegenwoordig “the way to go.”

Zou één van mijn liedjes ooit belanden in een playlist samen met een track van mijn held Tim O’Brien? Dan gaat de champagne open. Wat zeg ik, champagne? Slivovice!