Begin januari is de complete Europese muziekindustrie verzameld op een paar vierkante kilometer, als in Groningen het Eurosonic/Noorderslag (ESNS) festival losbarst. Vier dagen lang treden honderden bands uit heel Europa op voor duizenden muziekliefhebbers, belangrijke muziekmensen en media, in de hoop op een volgende stap in hun carrière. Overdag worden belangrijke en urgente onderwerpen in de muziekindustrie besproken tijdens de conferentie in de Oosterpoort, van nieuwe ontwikkelingen in lichttechnieken voor podia tot het uitreiken van de IJzeren Podiumdieren voor beste marketeer van een poppodium, en alles wat daar tussenin zit. Waar ging het dit jaar over, in Groningen?

Kunst staat nooit op zichzelf, maar is altijd een reflectie en reactie op wat er in de maatschappij gebeurt. Dat blijkt ook uit de discussies die er rond muziek zijn, zo blijkt elk jaar op de conferentie. Dit jaar was dat duidelijker dan ooit, gezien de onderwerpen. Naast ‘vaste’ panels met onderwerpen over technische ontwikkelingen als blockchain, overleg tussen bijvoorbeeld Europese bookingsagenten en panels over beleid rond veiligheidsregels, was er speciale aandacht voor cultuurbeleid, de positie van vrouwen in de muziekindustrie en maatschappelijke verantwoordelijkheid van de sector. Hot items in de maatschappij, en daarmee ook in de muziekindustrie. Daarbij kwam dat er in december een belangrijk rapport verscheen, dat een grote stempel drukte op de conferentie.

Eind 2017 bracht de Raad voor Cultuur, het belangrijkste adviesorgaan voor minister Van Engelshoven van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur, het adviesrapport ‘De balans, de behoefte’ uit. Goed nieuws voor de popmuziek, want de Raad had voor het eerst een advies voor de podiumkunsten uitgebracht waarin wordt gepleit voor overheidsaandacht voor de volle breedte van de muzieksector. Neemt de minister dat aan, dan komt er eindelijk erkenning en dus beleid vanuit Den Haag voor popmuziek, urban, dance en elektronische muziek voor cultuur, zoals dat er voor klassiek al veel langer is. De positiviteit overheerste dan ook in Groningen.

Gevolg: een discussie over het advies van de Raad, een interview met minister Van Engelshoven over haar visie op cultuurbeleid en panels over de toekomst van muziekbeleid, inspirerend popbeleid en talentontwikkeling. De Popcoalitie, de verzamelde partijen in de popmuziek die zo gezamenlijk richting landelijke overheid optreedt, had een eigen panel waarin het tien aandachtspunten en wensen (download hier) presenteerde waarmee de popsector in Nederland naar een hoger niveau kan worden getild. Met de erkenning van de overheid hoopt de popsector zo meer subsidie, steun en medewerking te krijgen van de landelijke en lokale overheid. Goed nieuws dus voor muzikanten, popliefhebbers en muziekprofessionals, mits het advies ook wordt opgevolgd. Met deze panels wacht de sector de uitkomst daarvan niet af, maar zet zelf de eerste stap.

Dat de gemeenteraadsverkiezingen weer voor de deur staan, was ook te zien, zoals in het panel over de stedelijke cultuurregio’s; volgens de Raad moeten die regio’s een sleutelrol in het cultuurbestel gaan vervullen. In het panel wordt besproken hoe dat moet worden aangepakt, hoe die regio’s er uit moeten gaan zien en welke rol popmuziek daar in krijgt. Ook de presentatie van de handreiking Waarde van Pop 2.0 (download hier) is bedoeld voor beleidsmakers zoals cultuurwethouders en ambtenaren, die straks de toekomst van het popmuziekbeleid in hun gemeente gaan bepalen. Wat de effecten van al deze panels zijn, moet de nabije toekomst gaan uitwijzen.

Jasper van Vugt reikt het eerste exemplaar van De Waarde van Pop 2.0 uit aan de Groningse wethouder Paul de Rook.

Heeft de muzieksector ook een maatschappelijke functie en verantwoordelijkheid? Die vraag lijkt met een ‘ja’ beantwoordt te worden als het aan Noorderslag ligt, gezien de panels die gaan over duurzaamheid, politieke kleurbekenning, de positie van vrouwen in muziek en zaken rond privacy. Meest in het oog springende was het debat rond rapper Boef. In de media was er vooraf veel reuring over het panel rond de verwerpelijke uitspraken die hij eind december deed in een filmpje op Snapchat, waarin hij uitgaande vrouwen ‘hoeren’ noemde.

Noorderslag annuleerde het optreden niet, ondanks heftig protest. Wel werd er een speciaal debat georganiseerd over de sociale & maatschappelijke verantwoordelijkheid van artiesten. Laf was dat Boef daar zelf niet bij aanschoof, maar zijn collega Glen Faria (bekend van Flinke Namen, en werkzaam bij Boefs managementkantoor SPEC.) de hete kolen uit het vuur laat halen in een debat dat nooit echt losbrandt. De beste reactie komt een dag later van Boef zelf, die tijdens zijn optreden in nieuwe track Antwoord zijn excuses maakt en door het stof gaat.

De #MeToo-discussie die in 2017 losbarstte, wordt gelukkig ook in het mannenbolwerk dat de muziekindustrie nog steeds is gevoerd, getuige het panel over seksuele intimidatie op festivals of tijdens concerten. De discussie over de gendergap, het grote verschil tussen het aantal mannen en vrouwen op en achter het podium, speelt al iets langer, en was ook vertegenwoordigd middels diverse panels, zoals bij Dutch Women in Music, waarin werd ingegaan hoe vrouwelijke talenten dezelfde kansen zouden kunnen krijgen als hun mannelijke collega’s.

Dat is nodig ook, zo bleek uit de cijfers die in het panel werden aangehaald: slechts 20% van de gedraaide artiesten op de radio is vrouw, en vrouwen worden substantieel minder geprogrammeerd op festivals. Als het aan de industrie ligt, is dat bij 2022 gelijkgesteld. Het panel 50:50 by 2022 ging in op manieren waarop een gelijke verhouding man-vrouw in de popmuziek gerealiseerd kan worden. Noorderslag gaf zelf alvast het goede voorbeeld: het was aangenaam te zien dat er dit jaar beduidend meer vrouwelijke panelleden en presentatoren bij de panels waren en er relatief veel vrouwelijke artiesten op de planken stonden. Zo bewees Noorderslag ook dit jaar niet alleen de vinger aan de pols te hebben over de zaken die er in de muziekindustrie toe doen en gaan doen, maar zelf actief mee te werken aan een gezonde sector en daarmee zichzelf opnieuw als relevant platform te bewijzen.